برنج دورود به خاطر ویژگیهای جذاب محیطی یک برنج مرغوب ایرانی است. با توجه به شباهت انواع برنجها، شناخت برنج مرغوب از نامرغوب کار دشواری است و اگر خریدار و مصرف کننده آگاه نباشند، ممکن است به جای برنج مرغوب و معتبر، برنج نامرغوب و کم کیفیت به او فروخته شود. به همین دلیل بر آن شدیم تا در این مطلب به روشهای تشخیص برنج مرغوب و شیوهی صحیح خرید برنج، بپردازیم.
1– یکدست بودن برنج
برنج یکدست یعنی برنجی که دانه های مختلف و متفاوت درشت، ریز، سفید رنگ، کرم رنگ، کوتاه یا بلند درون خود نداشته باشد. افزون بر این، برنج باید عاری از دانههای شکسته یا در اصطلاح «نیمدانه» باشد، یا تا میزان امکان، نیم دانه های بسیار کمی داشته باشد. هر چه نیم دانههای مخلوط در برنج بیشتر باشد، برنج کیفیت کمتری دارد.
برای تشخیص یکدست بودن برنج، مقداری از آن را کف دست بگیرید و با دقت به آن نگاه کنید. دانه های برنج نباید اندازه و رنگ و شفافیت متفاوتی داشته باشند. اگر برنج شما که قرار است دانه های آن لاغر باشد، باید بخش اعظم دانه های آن لاغر باشد؛ اگر قرار است که تپل و گرد باشد باید همه ی آن تپل و گرد باشد؛ اگر جنس برنج باریک و استخوانی است، همه دانهها باید این گونه باشند.
۲- خشک بودن برنج
رطوبت عامل اصلی ایجاد آفت و نابودی برنج است. به همین دلیل یکی از مرحله های مهم پس از برداشت برنج، خشک کردن آن است. برنج مرغوب، باید خوب خشک شده باشد برنجی که به درستی خشک نشده باشد، به اندازهی کافی سفت نشده و اصطلاحاً پوک است. برای اطمینان یافتن از بهینه بودن فرآیند “خشک کردن” برنج، دانه ای از آن را زیر دندان قرار دهید و فشار دهید. اگر برنج به راحتی شکست، فرآیند خشک کردن مناسبی نداشته است. ولی اگر به راحتی شکسته نشد، نشان می دهد که با کیفیت است. فراموش نکنید که یکی از دلایل قد کشیدن برنج، همان خشک بودن است که سبب میشود در هنگام پخت رطوبت جذب کند و قد بکشد.
۳- بند نداشتن برنج
دانه های برنج مرغوب، یکپارچه و بدون بند و ترک است، برنج های بند دار یا ترک خورده کیفیت بالایی ندارند. بنددار بودن برنج را گاهاً میتوان با چشم هم تشخیص داد. علاوه بر این اگر برنج بنددار را با انگشت شست و اشاره نگه دارید و با ناخن انگشت شست فشار دهید، راحت خرد شده و شکسته می شود.
۴– نیمه بلوری بودن
آن گونه که مشخص است، برنج خوب، باید رنگی نیمه شفاف داشته باشد. پروتئین برنج که در فضاهای خالی بین نشاسته ها قرار میگیرد سبب کدر شدن رنگ برنج خواهد شد. برنج خوب ایرانی رنگی نیمه شفاف یا به تعبیری دیگر نیمه بلوری دارد.
۵– عطر و طعم برنج
برنج خوب ایرانی عطر و طعم خاصی دارد که آن را از برنج های خارجی و همچنین برنج های پرمحصول و کم کیفیت داخلی متمایز میکند.
برای تشخیص عطر برنج، کافی است اندکی از آن را کف دست خود بریزید و با دو دست خود برنج ها را به هم بمالید سپس با دمیدن در آن( یا اصطلاحاً «ها کردن» در آن)، باید بوی آن به مشامتان برسد. از مقدار بوی معطری که به مشامتان میرسد میتوانید کیفیت آن را تشخیص دهید.
7- قبل از خرید پخت کنید
بهترین راه متوجه شدن و تشخیص کیفیت برنج، پختن برنج است. با وجود تعریف فروشنده این قابلمه است که از جنس محصول خبر میدهد. قبل از خرید عمده، مقدار کمی خرید کنید و با چندبار پخت، هم قد و قامتش و هم خوشعطر، خوشپخت و خوشخوراک بودنش را امتحان کنید. برنج مرغوب قابلیت گوارشی و هضم پذیری آسانی دارد. بطوری که بلافاصله در تماس با بزاق دهان حالت نرم و آب شدگی دارد و با ۳-۴ بار جویدن کاملاً آماده بلع می شود و همچنین باعث احساس سنگینی و نفخ بعد از سیری نمی شود.